نکات ایمنی قابل توجه در مورد گاز اکسیژن

نکات ایمنی درباره کپسول اکسیژن طبی و صنعتی و کپسول های تحت فشار

1. سیلندرها عموماً حاوی گازهای فشرده قابل اشتعال یا غیر قابل اشتعال هستند بنابراین دارای نیروی بالقوه زیادی بوده ، برخی از سیلندرها حاوی گازهای سمی، قابل اشتعال، محرک، خفقان آور و … بوده پس رعایت نکات ایمنی در انبار، زمانهای حمل ، نگهداری و استفاده از آنها ضروری می باشد.
2. در صورت استفاده نادرست از سیلندرها مثل حمل ، نگهداری ، امکان تبدیل شدن آنها به یک راکت به وجود خواهد آمد که قدرت سوراخ کردن دیوارهای ساختمانها را نیز دارد.

3. فواید گازهای موجود در سیلندرها خطرات جبران ناپذیری به همراه دارد ، گازهای صنعتی به منظر (خواص) گازها بصورت زیر دسته بندی می گردد :
• گازهای اکسید کننده : گازهایی از قبیل اکسیژن که تنهایی نمی سوزند ولی اقدام به سوختن می نمایند.
• گازهای بی اثر : گازهایی مثل ازت و … که به شعله ور شدن کمک نمی کنند و با یکدیگر نیز واکنش ندارند ولی موجودات زنده به علت حذف یا کاهش اکسیژن از محیط توانمندی ماندگار شدن در این گازها را ندارند.
• گازهای قابل اشتعال : گازهایی نظیر استیلن ، پروپان، بوتان، و … که در صورت حاضر بودن اکسیژن در  فضا و ازدیاد دما یا وجود منبع جرقه آتش گرفته و می سوزند. برخی از این گازها شامل سیلان و فسفین احتیاجی به حرارت و جرقه ندارند و در صورت  پیوستگی با هوا به تنهایی آنی شعله ور می شوند.
• گازهای سمی : گازهایی نظیر آمونیاک ، کلر، منواکسید کربن و … که استنشاق آنها حتی در تراکم های پایین در حد PPM موجب صدمه و یا مرگ خواهد شد.
• گازهای خورنده : گازهایی نظیر دی اکسید گوگرد ، گاز دیبرون و … که با ماده های دیگر واکنش داده و موجب  سایش می شوند و اکثرا امکان دارد گازهای سمی نیز ایجاد کنند.
4. همه ی گازها (همینطور گازهای خنثی) به جز اکسیژن و هوا ، خفه کننده می باشد زیرا با هوا جایگزین و عایق رسیدن اکسیژن به بدن انسان میشوند.
5. در مورد محتویات سیلندرها بایستی MSDS ) برگه اطلاعات ایمنی مواد ( آماده و حین آموزش آن ، در اختیار نفرات مربوطه قرار داده شود.
6. از محل نگهداری سیلندرها و در زمان استفاده از سیلندرها جهت اطمینان از ایمن بودن محل می توان بوسیله آنالیزرهای دستی، هوای محیط را آنالیز کرد.
7. تغییر علامتها و نشانه های روی سیلندرها ، رنگ آمیزی هر کدام از آن ها ممنوع می باشد.
8. با توجه به خطرات موجود در سیلندرها باید در زمان استفاده یا حمل آنها ضمن رعایت کامل نکات ایمنی، از کفش ایمنی ، شیلد محافظ صورت یا عینک ایمنی استفاده کنید.
9. همیشه هر سیلندر را باید پر در نظر بگیریم و طبق مقررات سیلندرهای پر با آن عمل نماییم.

10. گریس و روغن با سرعت در هم جواری اکسیژن با فشار بالا باعث آتش گرفتن و احتمال انفجار آن هم وجود دارد ، به همین دلیل سیلندرها و متعلقات آن باید دور از مواد هیدروکربنه (روغن، گریس و …) نگهداری شوند.
11. به علت احتمال آتش سوزی و انفجار، شارژ نمودن، نگهداری و حمل سیلندرها در مکان هایی که آتش ، شعله، سیگار کشیدن، اجرای کار گرم، مواد آتش زا و … وجود دارد، ممنوع می باشد.
12.  سیلندرها نباید در حین کار و یا در محل نگهداری در مسیرعبور و مرور عمومی قرار بگیرند و یا راه های خروج اضطراری را محدود نماید.
13. جهت مقابله با شرایط اضطراری مربوط به خطرات ناشی از سیلندرها باید اقدام مناسب صورت پذیرد. از شرایط ضروری مرتبط با سیلندرها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• آتش سوزی در موقعیت نگهداری سیلندرها
•  زیر آتش سوزی قرار گرفتن و افزایش دمای سیلندرها
•  نشت گاز از سیلندرها
•  پیدایش خفگی و نیاز به انجام احیای قلبی-ریوی (CPR)
14. زمانی که سیلندری آتش گرفت ، موقعیت را حداقل تا شعاع 200 متری از سیلندر خالی نمایید، آتش نشانی و گروه ایمنی را در جریان گذاشته و ساختمانهای هم جوار را تا شعاع 200 متری از سیلندر خالی نمایید، سیلندرهایی که درمعرض حرارت قرار نگرفته اند را به یک محل امن منتقل کنید.